اولین وکلای زن ایران

اولین وکلای زن ایران

خدیجه کشاورز؛ اولین وکیل زن ایران از نظر تقدم زمانی

خدیجه کشاورز به لحاظ تقدم زمانی اولین وکیل زن ایران محسوب می‌شود که در 21 فروردین سال 1316 پروانه وکالت پایه دو دریافت کرد. گفته می‌شود هنگامی که وی درخواست پروانه وکالت داده بود یک عضو کانون وکلای آن دوره- که تحت نظارت دادگستری بود- اعتراض کرد که اگر قرار باشد زنی پروانه وکالت بگیرد من از ادامه شغل وکالت معذورم اما رییس هیات مدیره یعنی سیدهاشم وکیل پروانه وکالت خانم کشاورز را می‌پذیرد.

وی که گفته می‌شود فردی بسیار سخت کوش، محکم، بااراده و مصمم بوده و در همه امور با همسرش همکاری و همراهی نزدیک داشته، متولد سال 1283 در ناحیه سه حسن‌آباد است. او دکترای حقوق خود را از دانشکده تولوز گرفت و عنوان پایان‌نامه او "کار زنان و کودکان در امور کارگری در ایران" است.

کشاورز در سال 24 به دلیل این‌که نتوانسته بود در فاصله سال‌های 16تا 24 وکالت کند، درخواست تمدید پروانه پایه دو می‌دهد و در 9 مهرماه سال 25 تقاضای پروانه وکالت پایه یک می‌کند. وی در متن درخواست خود با توضیح این‌که " یک بار در سال 1316 و پس از آن در سال 1324 تقاضای پروانه وکالت دادگستری کردم متاسفانه برخلاف قانون به اینجانب پروانه درجه دو وکالت دادگستری داده‌اند؛ اینک تقاضا دارم مقرر فرمایید که پروانه پایه یک که قانونا استحقاق آن را دارم صادرشود." در پاسخ درخواست عنوان می‌شود که "چون دکتر در حقوق است و در تاریخ 25 تیرماه 25 دو سال سابقه وکالت او تکمیل می‌شود؛ بنابراین صدور پروانه مورد تقاضا بر طبق شق 3 ماده 3 قانون وکالت بلا مانع است" به این ترتیب در 25 مهر سال 25 با صدور پروانه پایه یک او موافقت می‌شود.

او با وجود موانع فرهنگی بسیار آن زمان به اشتغال به حرفه وکالت دادگستری اصرار می‌کند و در تحولات آن زمان نیز نقش داشته است؛ همسر وی فریدون کشاورز مدتی در کابینه قوام‌السلطنه وزیر فرهنگ بود که پس از ترور محمدرضا شاه از کشور متواری شد و کشاورز نیز همراه همسرش به کشورهایی مانند فرانسه، عراق، الجزایر و نهایتا سویس رفت. وی در دهه 60 در خارج از ایران درگذشت.
کاترینا سعید خانیان؛ وکیل سفارت شوروی
مهرانگیز منوچهریان؛ برنده دو جایزه بین‌المللی. شهریاری:‌ نسل مادربزرگ‌ها راه دانشکده حقوق را بر روی زنان گشودند