استرداد دعوا

استرداد دعوا
نویسنده : خسرو بهمن یار
کلمات کلیدی  :  استرداد دعوا، دادرسی، خواهان،خوانده، صدور رأی، صدور حکم، پس گرفتن دعوا
استرداد دعوا                                          
 
     استرداد دعوا یعنی پس گرفتن دعوا یا اعراض از آثار آن از طرف خواهان با شرایط مقرر در قانون. گاه ممکن است خواهان به جهتی از دعوا إعراض و ترک مُخاصمه را تقاضا نماید.
  استرداد دعوا وقتی صورت می‌گیرد که دعوا به خوانده ابلاغ شده، وی در مقام تدارک دفاع برآمده و موضوع در جریان رسیدگی دادگاه قرار گرفته است.
  بنابراین مرحله استرداد دعوا از تاریخ تقدیم دادخواست تا مرحله صدور حکم می‌باشد.
  قانون دو نوع استرداد دعوا را پذیرفته است:
      الف) استرداد دعوا قبل از اتمام دادرسی
  خواهان می‌تواند مادامی که دادرسی تمام نشده دعوای خود را استرداد کند در این صورت دادگاه قرار رد دعوا را صادر می‌نماید. در این نوع استرداد، خواهان از دعوای خود به کلی انصراف نمی‌دهد و بعداً دوباره می‌تواند دادخواست، تقدیم دادگاه کند.
      ب) استرداد دعوا بعد از انجام دادرسی و قبل از صدور رأی
      در این نوع استرداد تقریباً نتیجه دعوا معلوم است، خواهان امیدی به صدور رأی به نفع خود ندارد بلکه می‌داند که علیه او رأی صادر خواهد شد. دادگاه ختم دادرسی را اعلام کرده و خواهان در مقام آن         است که از صدور رأی محکومیت خود به نحوی جلوگیری نماید پس در مقام استرداد دعوا برمی‌آید این استرداد دو صورت دارد:
 
  1) استرداد با رضایت خوانده
  در این فرض چون با تراضی طرفین است، مسألۀ مطالبه خسارت مطرح نمی‌شود. گویا طرفین به هم مهلت می‌دهند که با مذاکره و سازش مثلاً موضوع را حل کنند و اگر ممکن نشد دوباره خواهان بتواند دعوا را طرح کند. خوانده احتمال می‌دهد که رأی علیه او باشد. با استرداد دعوا از طرف خواهان دادگاه قرار ردّ دعوا را صادر می‌نماید و دعوا به حالت قبل از طرح درمی‌آید یعنی خواهان دوباره حق تقدیم دادخواست را دارد.
 
2) استرداد کامل دعوی
 خواهان برای جلوگیری از صدور رأی محکومیت خود تنها یک راه دارد و آن این است که از دعوای خود به کلی صرف نظر نماید. بنابراین دادگاه قرار سقوط دعوا را صادر می‌کند. یعنی خواهان تحت هیچ عنوانی نمی‌تواند آن دعوا را دوباره مطرح کند.
 
نکته 1: استرداد دعوا  فقط از طرف خواهان مطرح می‌شود.
نکته 2: در مرحله تجدید نظر تنها استرداد دادخواست پیش‌بینی شده است چون در این مرحله نیز مثل واخواهی، فرجام خواهی،  و اعاده دادرسی، استرداد دادخواست به منزله پایان دادن به دادرسی است.
نکته 3: پس از صدور حکم، استرداد دعوا قابل پذیرش نیست. چون اگر چنین شود و استرداد پذیرفته شده و قرار رد دعوا صادر شود خواهان دوباره می‌تواند تقدیم دادخواست کند و دوباره وقت دادگاه را اشغال نماید.
نکته 4: استرداد می‌تواند ضمنی یا صریح باشد و نیز کتبی و یا شفاهی باشد.
نکته 5: پس از استرداد دعوا، تحقیق انجام شده دادرسی نیز منتفی می‌شود با اقامه دوباره دعوا، ذی‌نفع باید اعمال مزبور را از نو انجام داده و هزینه صرف کند. اما اقرار در مورد پرونده اعتبار خود را از دست نمی‌دهد.
نکته 6: بعد از صدور قرار رد دعوا، خوانده می‌تواند از دادگاه درخواست خسارت دادرسی را بنماید مگر اینکه طرفین خلاف آن را توافق کرده باشند.
نکته 7: اگر خواهان تا اولین جلسه دادرسی دادخواست خود را مسترد نماید. این عمل استرداد دادخواست بوده قرار ابطال دادخواست از طرف دادگاه صادر می‌شود. (بند چ ماده 107 قانون آئین دادرسی مدنی).
 
 
منابع:
1)شمس، عبدالله؛ آئین دادرسی مدنی، تهران، دراک، 1384، چاپ اول، ج 3. صص 81- 73.
2)مدنی، جلال‌الدین، آئین دادرسی مدنی، تهران، پایدار، 1379، چاپ اول، ج 2. صص 525- 521.
3)افسران،قاسم و علوی، ابوذر؛ائین دادرسی مدنی در ائینه نمودار،تهران،نشر نگاه ، 1385، ص 141.
منبع:http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=11588